Sie sind hier: Startseite » Mühlen » Wassermühlen » Limburg

grathem

Mehr Info unter

http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=413 Zu finden an Beeklaan Brugstraat

Grathem is een kerkdorp en voormalige gemeente met ongeveer 1800 inwoners in de gemeente Leudal.

Grathem ist ein Kirchdorf und ehemalige Gemeinde mit ungefähr 1800 Einwohnern in der Gemeinde Leudal

Grathemer Mühle

Mühle ist noch in Gebrauch
Mühle ist noch in Gebrauch beeklaan brugstraat beeklaan brugstraat

Front

zur Mühle aus www.waterradmolen.nl

Kerk en rogge
In de 14e eeuw kwam de molen in bezit van de abdis en het kapittel van Thorn. Het kapittel verpachtte de watermolen en in 1484 was de pachtsom acht malder rogge per jaar. In de tweede helft van de 16e eeuw werd de molen verkocht aan de schout van Weert maar de schout bleef schatplichtig aan de kerkelijke instanties. Het kapittel in Thorn verwachtte negen malder en twee vaten rogge, de abdijkerk in Thorn vier malder rogge en de kerk van Wessem twee malder rogge per jaar. Een malder was 164.4 liter; een vat is 27,4 liter en een malder is gelijk aan zes vaten.Kasteelheer baron Philips Wijnand van Kerckem van het kasteel Groot-Buggenum kocht de molen in 1650 voor 2750 gulden en de molen bleef door vererving in eigendom van de adellijke families De Borchgrave d’Altena en De Geloes d’Elsloo tot 1872.

Chronogram
In 1872 wordt de watermolen gekocht door het echtpaar Louis Schreurs en Ida Jacobs, zij laten de molen grondig verbouwen, ook het hout van de sluiswerken en beschoeiingen wordt vervangen door steen. In juni 1874 wordt begonnen aan de renovatie. Een gevelsteen herinnert aan de gebeurtenis, het bevat een chronogram: in de letters is het jaartal verborgen. De tekst luidt:

Is hernIeUWD Door De eChtgenooten L.sChreUrs en I.JaCobs

De letters die in grote capitalen weergegeven zijn: IIUWD DDC LCUIJC, de letter W moet gelezen worden als V V, de U als een V en de J als een I. Dan kan uit de letters het getal 1874 samengesteld worden: DDDCCCLVVVVIIII

Korenmolen

Ooit had de watermolen twee waterraderen om een oliemolen en een korenmolen te bedienen. Bij de grote verbouwing in 1874 zijn de twee raderen vermoedelijk vervangen door een inpandig waterrad dat in 1915 werd vervangen door een turbine. Bij de restauratie van 1994-95 is weer een waterrad bijgeplaatst dat de eveneens toegevoegde maalstenen aandrijft. Ook het aandrijfwerk werd vervangen, het gangwerk uit een door brand verloren gegane molen te Brunssum kreeg een nieuw leven in de Grathemermolen. Het is Nederlands oudste gegoten aandrijfwerk voor molenstenen, waarschijnlijk gefabriceerd in 1866. Dit maalwerk functioneert in de Grathemermolen niet optimaal.

Toekomst
Eind 2006 is de waterradmolen door de gemeente gekocht van eigenaar en molenaar Louis Gielen. Twee jaar later was er sprake van dat de gemeente de watermolen voor één euro zou overgedragen aan de stichting Smile Erfgoed. De stichting wilde met de molen groene stroom opwekken en een bakkerij en lunchroom inrichten waar producten verkocht worden die gebakken zijn met meel dat op de molen gemalen is. Er zouden daarbij werkplekken gecreëerd worden voor mensen met een verstandelijke beperking. Maar 14 februari 2009 meldt het Dagblad de Limburger dat het bedrijf achter de stichting failliet is, waardoor de stichting niet meer in staat is de plannen uit te voeren. Het project wordt voor onbepaalde tijd stopgezet en de molen blijft vooralsnog in handen van de gemeente.

Later dat jaar gaat de stichting zelfstandig verder maar kan niet tot een overeenkomst komen met de zorginstelling Koraalgroep over de exploitatie. De gemeente besluit daarop in januari 2010 alleen met de zorginstelling verder te gaan. De Koraalgroep wil de molen voor 1 euro overnemen, het onderdeel stichting Sterk in Werk wil dagactiviteiten voor gehandicapten in de molen aanbieden.

Twee jaar lang zijn er geen nieuwe ontwikkelingen. Najaar 2011 trekt de vrijwillig molenaar zich terug vanwege uitblijvende restauraties en renovaties en de gemeente zet het molencomplex te koop voor 329.000 euro.

Kirche und Roggen

Im 14 Jhd kam die Mühle in den Besitz der Abtei und des Kapitels von Thorn. Das Kapitel verpachtet die Mühle, die Pacht betrug 8 Malter Roggen pro Jahr. In der 2 Hälfte des 16 Jahrhunderts wurde die Mühle an den Schultheis von Weert verkauft, aber dieser blieb tributpflichtig an die kirchlichen Institutionen. Das Kapitel von Thorn erwartete 9 Malter und 2 Fass Roggen, die Abteikirche in Thorn 4 Malter Roggen und die Kirche von Wessem 2 Malter Roggen pro Jahr. Ein Malter war 164,4 Liter, ein Faß 27,4 Liter und ein Malter zählte sechs Fässer. Schlossherr Baron Philips Wijnand van Kerckem aus dem Schloss Buggenum kaufte die Mühle 1650 für 2750 Gulden. Bis 1872 blieb die Mühle in den Besitz der adligen Familien De Borchgrave d’Altena und De Geloes d’Elsloo .

Chronogramm

1872 wurde die Mühle durch das Paar Louis Schreurs und Ida Jacobs gekauft, sie ließen die Mühle gründlich umbauen. So wurde das Holz der Schleusen und die Verkleidungen durch Stein ersetzt. Im Juni 1874 wurde mit dem Bau begonnen. Ein Giebelstein erinnert an das Geschehen, es enthält ein Chronogram, in dessen Zeichen sich das Jahr verbirgt. Der Text lautet:

Is hernIeUWD Door De eChtgenooten L.sChreUrs en I.JaCobs

Die Buchstaben die groß geschrieben sind : IIUWD DDC LCUIJC , der Buchstabe W muss als VV, die U als ein V und das J als I gelesen werden. Dann kommt aus den Buchstaben das Jahr 1874 heraus, römisch : DDDCCCLVVVVIIII

Kornmühle

Die Mühle hatte 2 Wasserräder, eins für die Öl- und eins für die Kornmühle. Bei dem großen Umbau 1874 sind die beiden Räder vermutlich durch ein einläufiges Rad ersetzt worden, dies dann 1915 wieder durch eine Turbine. Bei der Restaurierung 1994-95 ist wieder ein Wasserrad angebracht worden, das die zugehörigen Mahlsteine antreibt. Auch dieses Antriebswerk wurde abgelöst. Es ging durch Brand verloren und wurde durch eines der Brunssumer Mühle ersetzt. Es ist das älteste existierende gegossene Antriebswerk der Niederlande für Mühlsteine, wahrscheinlich 1866 hergestellt. Dieses Mahlwerk funktionierte in der Grathemer Mühle nicht optimal.

Zukunft

Ende 2006 wurde die Mühle durch die Gemeinde vom Müller Louis Gielen gekauft. 2 Jahre später war davon die Rede, sie für 1 € an die Stiftung Smile Erfgoed zu übertragen. Die Stiftung wollte mit der Mühle grünen Strom produzieren, eine Bäckerei und Restauration aufbauen, um das Gebäck mit der in der Mühle gemahlenen Mehl zu verkaufen. Es sollten damit Arbeitsplätze für geistig Behinderte eingerichtet werden. Im Februar 2009 meldeten die Zeitungen, das der Betrieb hinter der Stiftung Konkurs anmeldet und dadurch die Stiftung die Pläne nicht mehr ausführen kann. Das Projekt wurde angehalten und somit befindet sich die Mühle noch im Besitz der Gemeinde.

Später in 2009 wollte die Stiftung weitermachen, konnte sich aber mit der Betreuungseinrichtung Koraalgroep über die Ausführung nicht einigen. Die Gemeinde beschloss daher im Januar 2010, alleine mit der Betreuungseinrichtung weiter zu verhandeln. De Koraalgroep möchte die Mühle für 1 € übernehmen, die Stiftung möchte Tagesaktivitäten für Behinderte anbieten.

Bisher sind 2 Jahre ohne neue Entwicklung vergangen. Nachdem der freiwillige Müller sich nach 2011 wegen ausbleibender Renovierungen und Erneuerung zurückziehen will, bietet die Gemeinde die Mühle zum Kauf an. Preis: 329000€